موسورگسکی، مودست

مودِست موسورگسکی‌ Modest Mussorgsky
زادروز	۱۸۳۹م
درگذشت	۱۸۸۱م
ملیت	روس
تحصیلات و محل تحصیل	مدرسۀ‌ نظامی، سن‌پترزبورگ
شغل و تخصص اصلی	آهنگ‌ساز
آثار	بوریس گودونف (۱۸۶۹، بازنگری ۱۸۷۱ـ۱۸۷۲)، تابلوهای یک نمایشگاه (۱۸۷۴)، اپرا سالامبو، عروسی
گروه مقاله	موسیقی

موسورگسکی‌، مودِست (۱۸۳۹ـ۱۸۸۱م)(Mussorgsky, Modest)

مودست موسورگسکی

آهنگ‌ساز روس. از آهنگ‌سازان «گروه پنج» موسوم به گروه مقتدر بود. شاهکار اپرایی او بوریس گودونف (۱۸۶۹م، بازنگری ۱۸۷۱ـ۱۸۷۲م) به معضلی سیاسی مربوط بود و ترانویسی‌های واقع‌گرایانۀ الگوهای کلامی را به‌کار می‌گرفت. بسیاری از آثار او، ازجمله تابلوهای یک نمایشگاه (۱۸۷۴م) برای پیانو، را آهنگ‌سازانی دیگر همچون ریمسکی ـ کورساکوف، راول، و شوستاکوویچ بازنگری کردند و تنظیم ارکستری دادند و برخی تازه در همین دوران اخیر زیبایی اصیل خشن و اولیۀ خود را بازیافتند. موسورگسکی، در کاره‌وو (پسکوف، روسیه) به‌دنیا آمد و در فقر و براثر اعتیاد به الکل درگذشت. تحت تأثیر ادبیات و موسیقی محلی، هر دو، قرار داشت. از دیگر آثار اوست: اپراهای ناتمام کووانچینا (ماجرای خاوانسکی) و بازار ساراچینتسی، قطعۀ ارکستری شبی بر فراز کوه سنگی (۱۸۶۷م)، و ترانه‌های بسیار. موسورگسکی پسر یک ملاک ثروتمند بود؛ در ۱۰‌سالگی او را به سن‌پترزبورگ فرستادند تا برای تحصیل در یک مدرسۀ‌ نظامی آماده شود، و در ۱۸۵۲م وارد این مدرسه شد. در ۱۸۵۶ به هنگی پیوست و تا ۱۸۵۷م که با دو آهنگ‌ساز یعنی دارگومیژسکی و بالاکیرِف آشنا شد، به‌طور جدی به فعالیت حرفه‌ای موسیقی فکر نمی‌کرد، اما در این سال تحصیل موسیقی را زیرنظر بالاکیرف آغاز کرد. در ۱۸۵۸م از خدمت کناره‌گیری کرد، اما هیچ‌گاه تحصیل خود را به‌صورت منظم دنبال نکرد. در ۱۸۶۹م شکل اولیۀ بوریس گودونف را به‌پایان رساند، اما اپرای سلطنتی آن را رد و موسورگسکی در ۱۸۷۱ـ۱۸۷۲م اپرای خود را بازبینی کرد، و این روایت دوم در ۱۸۷۴م به روی صحنه رفت. بوریس گودونُف با ارکستراسیون ریمسکی ـ کورساکوف محبوبیت یافت، اما اکنون در بیشتر موارد ارکستراسیون اصلی موسورگسکی را ترجیح می‌دهند. بین سال‌های ۱۸۷۲ و ۱۸۸۰ توانست قسمت عمدۀ اپرای تاریخی خود، کووانچینا، را تکمیل کند. از جمله آثار اوست: اپرا سالامبو (از روی فلوبر، ناتمام، ۱۸۶۳ـ۱۸۶۶م)، عروسی (گوگول، ناتمام، ۱۸۶۸م، اجرا در ۱۹۰۹م)، یک پرده از اپرایی دسته‌جمعی به نام ملادا (همراه با بورودین، کویی، و ریمسکی ـ کورساکوف، که پس از آن برای آثار دیگر استفاده شد). ارکستری شبی بر فراز کوه سنگی برای ارکستر (بعدها با کُر در ملادا به‌کار رفت و بازنگری بیشتری شد) و سه قطعۀ ارکستریِ کوچک؛ آثار دیگر چهار ترانۀ محلی روسی برای کُر مردانه؛ بیش از ۶۰ ترانه ازجمله دوره‌های اتاق بچه‌ها (۱۸۷۰م)، بی‌آفتاب، و ترانه‌ها و رقص‌های مرگ (۱۸۷۵ـ۱۸۷۷م).

 

---