دولت آبادی، محمود

محمود دولت آبادی;
زادروز	سبزوار ۱۳۱۹ش;
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	نویسنده
سمت	برنده جایزه ویژه بیست سال ادبیات داستانی و برنده جایزه ادبی یلدا برای یک عمر تلاش ادبی
آثار	کلیدر (۶۳ـ۱۳۵۷ش و جای خالی سلوچ (۱۳۵۸ش)
گروه مقاله	ادبیات فارسی

دولت‌آبادی، محمود (سبزوار ۱۳۱۹ش - )

مشهورترین رمان‌نویس رئالیست ایرانی. تحصیلات منظمی نداشت. دوران کودکی و نوجوانی را به کشت‌وزرع و گله‌داری، و کار در کارگاه‌های روستایی گذراند. پس از ورود به تهران در یک چاپخانه مشغول به‌کار شد، عاقبت با شرکت در کلاس‌های آموزش تئاترِ آناهیتا، به محافل روشنفکری راه یافت. اولین داستانش در مجلۀ آناهیتا (۱۳۴۱ش) چاپ شد. در چند نمایش‌ بازی کرد. در اسفند ۱۳۵۳ش روی صحنۀ تئاتر بازداشت شد و تا اسفند ۱۳۵۵ش را در زندان گذراند. دولت‌آبادی در ساخت‌وپرداخت اولین داستان‌هایش از تجربیات غنی خود از زندگی روستاییان خراسان بهره برد و با انتشار داستان‌ها و رمان‌های متعدد، به‌عنوان واقع‌گراترین نویسندۀ ادبیات روستایی ایران شهرت یافت. او شخصیت‌های رمان‌هایش را در پیوند با محیط اجتماعی تصویر می‌کند و با توجه به موقیعت‌های خطیری که در عواطف آن‌ها تأثیر می‌گذارند، جلوه‌هایی از یک دوره را تجسم می‌بخشد. از آثارش در سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، می‌توان به آوسنۀ باباسبحان (۱۳۴۹ش)، سفر (۱۳۵۱ش)، باشُبیرو (۱۳۵۲ش)، عقیل عقیل (۱۳۵۳ش) و از خم چنبر (۱۳۵۶ش) اشاره کرد. دولت‌آبادی در سال‌های پس از انقلاب، با انتشار رمان ۱۰‌جلدی کلیدر (۶۳ـ۱۳۵۷ش) و رمان جای خالی سلوچ (۱۳۵۸ش) به قلۀ آفرینش ادبی خود رسید. این رمان‌ها به زبان‌های دیگر ترجمه شده‌اند، ازجمله ترجمۀ آلمانی جای خالی سلوچ به قلم زیگرید لطفی (۱۹۹۲م). دولت‌آبادی پس از انتشار رمان ۳‌جلدی روزگار سپری‌شدۀ مردم سالخورده (۷۹ـ۱۳۶۹ش)، راه و روشی دیگر درپیش گرفت و رمان سلوک (۱۳۸۲ش) را به‌شیوه‌ای ذهنی و تجربی نوشت. در چند کنگرۀ ادبی جهان شرکت کرده، در ۱۳۷۷ش برندۀ جایزۀ ویژۀ بیست سال ادبیات داستانی و در ۱۳۸۰ش برندۀ جایزۀ ادبی یلدا برای یک عمر تلاش ادبی شده است.