ساری، شهر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی


ساری، شهر
استان مازندران
شهرستان ساری
جمعیت 314,529نفر (1395ش)
موقعیت ۱۸۵کیلومتری شمال شرقی تهران، سر راه تهران به گرگان و سر راه رشت به گرگان و مشهد
نوع اقلیم معتدل مایل به گرم و نیمه‌مرطوب
ارتفاع از سطح دریا ۴۰ متر
برخی بناهای مهم مسجدجامع شهر، مقبرۀ سلطان محمدرضا و اما‌م‌زاده یحیی
نام لاتین Sari، City

ساری، شهر Sari، City

دورنمایی از میدان ساعت شهر ساری و معابر اطراف آن

واقع در استان مازندران و مرکز اداری شهرستان ساری و استان مذکور. با ارتفاع ۴۰متر، در جلگۀ ساحلی و منطقه‌ای جنگلی، در ۱۸۵کیلومتری شمال شرقی تهران، سر راه تهران به گرگان و سر راه رشت به گرگان و مشهد، قرار دارد. رود تجن از کنار این شهر می‌گذرد. اقلیم این شهر معتدل مایل به گرم و نیمه‌مرطوب و جمعیت آن 314,529نفر است (1395ش).

شهر ساری را شخصی به نام باو، از امرای طبرستان، که تحت فرمان فرخان، اسپهبد طبرستان، قرار داشت، در اواخر قرن اول و اوایل قرن ۲ق بنا کرد. چندین‌بار، به‌ویژه در زمان طاهریان و حسن بن زید علوی و محمد بن زید، مرکز اداری طبرستان بود. ساختن مسجد جامع آن در دورۀ خلافت هارون‌الرشید و در زمانی که امیر یحیی‌ بن یحیی فرمانروای طبرستان بود، آغاز شد و مازیار بن قارون آن را به‌ پایان رساند. پس از صفویان ساری به دست نادرشاه افتاد. ساری تا زمان زندیه پایتخت مازندران باقی ماند. وقتی زندیه ایالت مازندران را فتح کردند، پایتخت را به بارفروش انتقال داده و پس از مدتی دوباره قاجاریان مرکزیت را به ساری برگرداندند. در زمان پهلوی اول، با سیاست توسعۀ شبکه ارتباطی، خیابان‌کشی شهر ساری نیز آغاز گردید. ساری در 1306ش به طور رسمی شهر شد. این شهر تا 1311ش مرکز ولایت ساری و اشرف/ بهشهر و علی‌آباد و نیز مرکز ایالت مازندران بود. با تغییر قانون تقسیمات کشوری در آبان 1316ش و تشکیل شهرستان ساری در استان دوم مرکز این شهرستان شد. مقبرۀ سلطان محمدرضا و اما‌م‌زاده یحیی از آثار تاریخی آن است.

کتابخانۀ ملی و مرکز اسناد شعبۀ مازندران، مرکز ساری‌شناسی، فرهنگخانۀ مازندران، حوزه‌های علمیۀ سلیمان‌خان، امامیه، حاج مصطفی‌خان، الزهرا و نرجس، دانشگاه‌های علوم پزشکی مازندران، علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات مازندران، پیام‌ نور، دانشکدۀ فنی امام محمدباقر، مؤسسه‌های آموزش‌عالی روزبهان، هدف، ادیب مازندران، ساریان، سارویه، سنا، راهیان نوین دانش، علمی کاربردی هنر، سازه‌های سنگین مازندران، دانشکدۀ فنی شمارۀ ۲، فنی و حرفه‌ای سما و قدسیه، پارک علم و فناوری مازندران از مراکز آموزش عالی و فرهنگی ساری هستند.