کلهر، محمدرضا (کرمانشاه ۱۲۴۵ق ـ تهران ۱۳۱۰ق)

محمدرضا کَلْهُر
زادروز	کرمانشاه 1245ق
درگذشت	تهران 1310ق
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	خوشنویس
سبک	نستعلیق و شکسته‌نستعلیق
آثار	کتاب فیض‌الدموع
گروه مقاله	خوشنویسی
خویشاوندان سرشناس	محمدرحیم بیک سردار (پدر)

محمدرضا کلهر

کَلْهُر، محمدرضا (کرمانشاه ۱۲۴۵ق ـ تهران ۱۳۱۰ق)

خوشنویس ایرانی. فرزند محمدرحیم بیک سردار، از ایل کلهر کردستان و از شاگردان میرزا محمد خوانساری، شاگرد آقا محمدمهدی تهرانی، در دورۀ ناصری بود. گرچه ناصرالدین‌شاه به او توجه نشان می‌داد، به‌سبب مناعت طبع‌اش خود را وابستۀ شاه نمی‌کرد؛ و فقط یک بار به شوق زیارت با ناصرالدین‌شاه به مشهد رفت. به‌شیوۀ میرعماد می‌نوشت و برای دیدن سرمشق‌های او به اصفهان سفر کرد و از روی کتیبۀ معروف میرعماد در تکیۀ میرفندرسکی مشق کرد. در نستعلیق و شکسته نستعلیق سرآمد دوران بود. به‌لحاظ ترکیب‌بندی، تحولی در شیوۀ استادان پیشین پدید آورد و چون کلفت‌نویسی می‌کرد و با قلم پیوسته می‌نوشت و مرکب را یکنواخت به‌کار می‌برد، خطوط او برای چاپ سنگی بسیار مناسب بود. بیشتر مشق‌های خود را چون مناسب نمی‌دید، از بین می‌برد و همین علت قلت آثار برجای مانده از اوست و آنچه باقی‌مانده رقم ندارد. برخی از شاگردان او عبارت‌اند از مرتضی نجم‌آبادی، حاج مهدی اصطبل مازندرانی، و میرزا زین‌العابدین شریفی قزوینی (ملک الخطاطین). از جمله آثار اوست: کتاب فیض‌الدموع که در کتابخانۀ موزۀ گلستان محفوظ است و نیز شماره‌هایی از روزنامۀ شرف، نصایح‌الملوک و قسمتی از سفرنامۀ کربلای ناصرالدین‌شاه و مخزن الانشا مشتمل بر خطوط نستعلیق و شکسته که به‌چاپ رسیده است.